Proeverij premiumwijnen: Amarone

Proeverij 12 november 2023, door Claartje

Eigenlijk zouden we vanmiddag een premium proeverij hebben die georganiseerd zou worden door Liesbeth, Peter en Claartje. Helaas kan deze door droeve omstandigheden niet doorgaan.

Op het laatste moment is tijdens de wijnreis het plan ontstaan om dan vanmiddag Ripasso’s en Amarones proeven uit de Veneto. De meeste wijnen zijn tijdens de wijnreis al geproefd, maar dat neemt niet weg dat het aardig is om thuis onder heel andere omstandigheden ze nog eens te proeven en ons daarbij vooral te richten op de Ripasso’s en de Amarones.

De belangrijkste druif in de productie van Amarone is Corvina. Het is een inheems druivenras, dat al decennialang in de omgeving van Verona te vinden is.

Volgens de regels van de DOCG moet een Amarone een blend zijn van de volgende druivenrassen:

45 – 95% Corvina

5 – 50% Rondinella

0 – 50% Corvinone

Aangevuld met maximaal 15% van andere lokale druivenrassen uit de streek van Verona, waarvan Molinara het vaakst wordt ingezet

Oseleta is één van de lokale druivenrassen die de laatste jaren aan populariteit wint. De stokken produceren kleine trossen met kleine druiven met dikke schil. Bij uitstek geschikt om de Amarone-blend meer structuur, kleur en aroma’s mee te geven.

Voldoet de wijnmaker niet aan de voorgeschreven regels, dan is zijn wijn geen DOCG, maar slechts een IGT. Dat betekent zeker niet dat deze wijnen minder van kwaliteit zijn. We gaan dat zelf ook beoordelen bij de Carpanè van Scriani, die van 100% Corvinadruiven is gemaakt.

Het productieproces

Voor het maken van de Amarone gebruikt men de methode apassimento (het drogen van de druiven). De druiven worden laat geoogst. Ze zijn vaak al wat ingedroogd. Na het oogsten worden de druiven ongeveer 4 maanden gedroogd in een speciale ruimte met gecontroleerde luchtcirculatie en temperatuur. Hierdoor verliezen de druiven 25%-40% van hun vocht en hebben zij een hoge concentratie suiker. De suikers concentreren zich, evenals de aroma’s. Het zijn rozijnen geworden. Inmiddels is het winter in Valpolicella en kunnen de druiven - of beter gezegd rozijnen - worden vergist. De most zit boordevol suiker waardoor de vergisting traag verloopt. Meestal duurt dit proces veertig tot zestig dagen (i.p.v. ongeveer twee weken voor een normale, rode wijn). Hierna worden de druiven voorzichtig geperst en rijpt de wijn een aantal jaren in eikenhouten vaten. Na de vergisting moet een Amaronewijn nog twee jaar rijpen voordat deze op de markt gebracht mag worden. Een Riserva moet minimaal vier jaar op hout liggen. Er zijn geen regels omtrent houtsoort of grootte van het vat. De meeste wijnmakers gebruiken eikenhout, maar vroeger werd ook wel kastanjehout gebruikt. Na het filteren en bottelen van de wijn rijpt hij nog gemiddeld 6 maanden op de fles voordat de wijn gedronken mag worden.

Van de beste Valpolicella-wijn wordt Ripasso gemaakt tijdens de tweede gisting van de wijn. Tijdens deze gisting wordt de wijn door de gedroogde druivenschillen en stelen van de Amarone (overgebleven na het maken van de Amarone wijn) heen gepompt waardoor de wijn extra concentratie meekrijgt. Een Ripasso Superiore betekent dat de wijn na de tweede gisting ook nog enige tijd, gemiddeld een jaar, gerijpt heeft in eikenhouten vaten.

Het prijsverschil tussen Ripasso’s en Amarones is best groot. Ik ben benieuwd naar de prijs-kwaliteitverhouding.

Recioto en Amarone zijn nagenoeg dezelfde wijnen. Ze worden op dezelfde manier van gedroogde druiven gemaakt, maar bij Recioto blijft meer restzoet over (meer dan 50 gram per liter), terwijl een Amarone maximaal 12 gram restzoet per liter mag bevatten. De meeste Amarones bevatten 5 tot 7 gram restzoet per liter.

Het suikergehalte van de druiven voor Amarone en Recioto ligt hoog, waardoor ook het alcoholgehalte na de gisting hoog zal zijn. Volgens de wet moet een Recioto minimaal 12% alcohol bevatten. Voor een Amarone geldt een minimaal alcoholpercentage van 14%, maar de meeste zitten tegenwoordig op 15% of zelfs 16%.

Het koelen van de vergistingstank is de meest gebruikte methode om een zoete wijn te maken. Het is een manier om de gist uit te schakelen. Deze technieken, zoals temperatuur gecontroleerde vaten en uitgebreide filtermogelijkheden, bestonden vroeger nog niet. In het geval van Recioto della Valpolicella was het vroeger een verrassing hoe de wijn zou uitpakken.

Een anekdote leert dat Amaronewijn door toeval is ontstaan. Een wijnmaker wilde minder zoete Reciotowijn maken. Dat lukte niet. Tot een van de medewerkers een oud vat achter in de kelder vond. In dit vat was de gisting langzaam gedurende lange tijd door gegaan. Deze wijn werd geproefd en bevatte door de langere gisting minder zoet. Dat sprak de wijnmaker aan en voortaan maakte hij deze minder zoete wijnen, die als Amarone hun intrede deden.

De wijnhuizen

Villa Girardi, in San Pietro

Het domein van Franco Tommasi. Midden in de Valpolicella Classico, tussen San Pietro in Cariano en Fumane, ligt het wijnhuis Villa Girardi. Dit familiebedrijf is in 1986 opgericht door Franco Tommasi, telg uit de familie van beroemde wijnmakers.

Het domein is vernoemd naar de 18e eeuwse Venetiaanse Villa, ontworpen door Luigi Trezza. Tegenwoordig is de villa omringd door een park en wijngaarden. Het totale bezit bedraagt 45 hectare. De familie Tommasi zwaait hier de scepter en dat resulteert in een reeks goed doordachte wijnen waarbij alleen de druiven van het domein worden gebruikt. Giancarlo Tommasi maakt hier de wijnen, die zonder uitzondering meedoen voor de beste wijnen uit de regio.

Met name de Ripasso van de wijngaard ‘Bure Alto’ steekt er bovenuit. Bure Alto is een zeer goede wijngaard in Veneto. Hij ligt op een van de hoogste delen van de Valpolicella en kijkt uit op het Gardameer. Villa Girardi biedt een breed assortiment met typische wijnen uit Veneto. Uitstekend over de gehele breedte van witte-, rode- en dessertwijnen.

We proeven van dit domein:

Bure Alto Ripasso – Valpolicella Classico Superiore DOC 13,5% , 18,50 euro

Deze Villa Girardi Valpolicella Ripasso 'Bure Alto' is het schoolvoorbeeld hoe een Ripasso bedoeld wordt.

Gemaakt van 70% Corvina Veronese, 25% Rondinella en 5% Corvinone uit de wijngaard Bure Alto.

De druiven worden eind september geoogst. De gisting vindt plaats in roestvrijstalen vaten gedurende ongeveer 9 dagen. Vervolgens wordt het sap gedurende 12-13 dagen opnieuw gefermenteerd op de druivenresten van de Amarone, waarbij de wijn dagelijks wordt overgepompt. Vervolgens rijpt hij 18 maanden in vaten van Sloveens eikenhout van 65 hl en vervolgens nog 6 maanden op fles.

Proefnotitie: De kleur is diep robijnrood. Hele mooie uitdagende, geurige wijn met kruidigheid, een hint van peper en rozijnen. Spannende, volle smaak met kersen, kruiden en een lange afdronk. Zeer vriendelijk en harmonieus!
Beoordelingen: 8,5 in de Grote Hamersma, Bronzen Medaille Wijngekken! En 4 v/d 5 Sterren Perswijn (zeer goed)

Later in de proeverij proeven we ook de Amarone van Villa Girardi, die hieronder reeds beschreven staat.

Amarone della Valpolicella Classico 2012 DOCG 15%, 37,95 euro

Gemaakt van 50% Corvina Veronese, 15% Corvinone, 30% Rondinella en 5% Oseleta. De druiven zijn met de hand geoogst. Volgens oude traditie laat men gedurende 5-6 maanden de druiventrossen indrogen. Na een zachte persing vindt de gisting plaats. Daarna wordt de wijn gedurende 3 jaar opgevoed in grote vaten van Sloveens eikenhout.

Proefnotitie: prachtige robijnrode kleur. Intense, rijke, rijpe neus met veel complexiteit. In smaak zeer rijk en krachtig met iets van pruim en kers.
Een fantastische, hoogstaande eetwijn! Falstaff 92/100 en 86/100 Wine Enthusiast

Deze wijn is heerlijk bij kruidige gerechten, bij uitgesproken rood- en wit vleesgerechten, gevogelte, wild, pasta, pizza en stevige, rijpe kazen.

Wijnbedrijf Scriani, Fumane

Het wijnbedrijf Scriani is een klein juweeltje in het hart van het Valpolicellagebied. Gesitueerd in de plaats Fumane wordt dit bedrijf omgeven door tradities. Mary and Stefano Cottini hebben nu de leiding over dit familiebedrijf. De familie Cottini heeft een lange historie in de wijnbouw in Veneto en vele generaties zijn hen voor gegaan. Zij werken met veel passie en toewijding aan hun prachtige wijnen. Het verbouwen van gezonde druiven gebeurt met veel liefde en respect voor traditie. Daarbij hebben ze veel oog voor de natuur. Al het werk in de wijngaarden zoals het snoeien en de oogst van de druiven wordt hier met de hand gedaan. Vlak na de handmatige oogst is het topdrukte. Met veel toewijding werken zij aan de allerbeste kwaliteit wijn. De verschillende wijngaarden Mando-lan, Bosco, Carpané, Tondin en La Costa liggen rond hun bedrijf en huis in Fumane. Hier zijn de druivenstokken tussen de 10 en 55 jaar oud en groeien in pergola’s met 3300 planten per hectare.

In de nieuwe wijngaard Ronchiel worden de wijnstokken Guyot gesnoeid aangeplant met 4500 stokken per hectare. In de bodem van de wijngaarden vinden we klei vermengd met grijs kalk- en tufsteen. Vocht wordt vastgehouden, waardoor in droge periodes de stokken toch voorzien blijven van water. Dit is een mooie mix en het beste voor de wijnstokken. Door deze grond brengt de aanplant dan ook druiven van zeer hoge kwaliteit voort. De productie bedraagt 160.000 flessen per jaar.

Toen we door de kelders liepen met de feeërieke verlichting had ik het gevoel in een nieuwe attractie van een pretpark te zijn beland. Het diffuse licht en de suggestie van kabbelend water over het witte grind naast de houten vlonders versterkte dat gevoel.

We drinken 3 wijnen van het huis Scriani.

Scriani Valpolicella Ripasso Classico Superiore 2021 DOC 14%, 15 euro

Gemaakt van 60% Corvina, 20% Corvinone, 10% Rondinella, 7% Molinara en 3% Oseleta
De druiven worden begin oktober handmatig geoogst. De wijn wordt verkregen met de traditionele Ripasso methode die bestaat uit het vergisten van de druiven op de Amarone pulp om de wijn meer structuur en aroma's te geven.

De afgewerkte wijn rijpt dan ongeveer 20 maanden in grote eikenhouten fusten en rust dan nog eens 6 maanden in de fles, voordat hij op de markt wordt gebracht.

Proefnotitie: de wijn heeft een diep robijnrode kleur. In de geur intense tonen van donker fruit, zoals pruimen, zwarte kersen en cassis en tonen van kreupelhout. In de mond is de wijn rijk, complex en robuust. De afdronk is lang en de fruitige tonen blijven herkenbaar.

Heerlijk in combinatie met gebraden vlees of pasta geserveerd met wildragout, maar ook met mild gerijpte kazen.

Scriani Carpanè 2017 IGT 14,5%, 16,50 euro

Gemaakt van 100% Corvina.
De druiven worden in oktober met de hand geplukt, ongeveer 30 dagen gedroogd in een grote droogruimte. Vervolgens vindt de fermentatie plaats in eiken houten 50 hl vaten gedurende ongeveer 25 dagen.
Opvoeding: 12 maanden op barrique, daarna 12 maanden op grote houten fusten en tot slot nog 6 maanden rijping op fles.

Proefnotitie: een robijnrode kleur met aroma’s van bloemen en zwarte bessen. In de mond geeft de wijn een aangename kruidige smaak van specerijen en bittere amandelen.

Heerlijk in combinatie met vleesgerechten en rijpe kazen

Scriani Amarone della Valpolicella Classico 2019 DOCG 16%, 34 euro

60% Corvina, 25% Corvinone en 15% Rondinella

Eind september worden de druiven met de hand geplukt. Voor de Amarone worden de beste druiven uitgezocht, die in de zon gerijpt zijn. De druiven worden in droogruimtes gedurende 90 - 110 dagen bewaard. Daarna worden de druiven licht geperst en in 50 hl eiken vaten opgeslagen. Zonder verdere toevoegingen vindt de gisting plaats gedurende 30 - 40 dagen.

Opvoeding: 16-18 maanden op barrique, 10 maanden op grote houten fusten en tot slot nog 6 maanden op fles.

Proefnotitie: Volle robijnrode kleur neigend naar granaatrood. In de geur rijp rood fruit, kersen, cassis en zoete specerijen. In de zachte smaak vanille, zoethout, drop, bittere amandelen en mooie fruitconcentraties. Maar ook tabak , koffie en chocola. De tannines zijn stevig maar goed geïntegreerd en de afdronk is lang en aanhoudend. Het is de ideale wijn bij wildvlees en rijpe kazen, maar hij past ook goed bij chocolade.

Beoordelingen:

9 in de Grote Hamersma, 92 Punten Falstaff en Perswijn beoordeelde deze Amarone als zeer goed.

Wijnmakerij Stefano Accordini in Cavalo

De geschiedenis van het wijnhuis Stefano Accordini begint aanvang 20e eeuw. In die tijd was het Stefano's vader die de eerste wijnen produceerde op de nog gepachte grond. Later, in de jaren '70, was het Stefano die de eerste wijngaard kocht om zijn droom van een eigen wijnmakerij te verwezenlijken. Hij begon onmiddellijk met de productie van wijnen voor de lokale markt.

Rond de eeuwwisseling werd besloten om de wijnproductie te verplaatsen naar de hoger gelegen Valpolicella Classico, een beslissing die zou leiden tot wijnen van uitstekende kwaliteit. Het project begon met de aankoop van 10 hectare in Cavalo, gelegen in de Fumanevallei op 550 meter boven de zeespiegel.

Het succes werd mogelijk gemaakt dankzij de commerciële vaardigheden van Titiano Accordini en de oenologische kennis van zijn broer Daniele, maar ook hun echtgenotes Eleonora en Raffaella en hun kinderen Giacomo, Paolo en Marco speelden een belangrijke rol, omdat zij altijd beschikbaar waren om de beslissingen en ideeën van de gebroeders Accordini te ondersteunen.

Thans telt het bedrijf 25 hectare wijngaarden op het hoogst gelegen deel van Valpolicella Classico. Dankzij het bijzondere klimaat en de bijzondere bodemgesteldheid van dit gebied hebben de wijnen bijzondere en onmiskenbare kenmerken.

Vandaag zet de vierde generatie, Giacomo, Paolo en Marco Accordini, het familiebedrijf met veel passie voort, met de nadruk op natuur en milieu. Alle wijngaarden van het bedrijf worden beheerd volgens de nieuwe biologische doelstellingen en hun nieuwe bedrijf wordt volledig van energie voorzien door zonnepanelen.

De beslissing om in de bergen te gaan produceren bleek zeer vruchtbaar: de wijnen waren zowel qua smaak als aroma uniek. In 2011, na de aankoop van de grond en het cultiveren van de wijngaarden, werd de bouw van de nieuwe kelder voortgezet.

Tiziano en Daniele Accordini voelden aan dat het bedrijf alleen een sprong voorwaarts kon maken met een meer voorzichtige en bewuste blik op de toekomst. Na een aantal technologische en kwaliteitsaspecten te hebben herzien, heeft de familie nieuwe wijngaarden aangeplant, de oudste vaten uit de kelder verwijderd en de wijnbereidingsprocessen gemoderniseerd om buitenlandse markten te kunnen betreden. En dat lijkt uitstekend te zijn gelukt.

Amarone della Valpolicella Classico Acinatico 2019 DOCG Stefano Accordini, 43,95 euro

Gemaakt van 75% Corvina Veronese, 20% Rondinella en 5% Molinara druiven.

Na de oogst worden de druiven in kleine kratjes in droogruimtes opgeslagen gedurende ruim 100 dagen. De druiven verliezen veel vocht waardoor de sapconcentratie enorm toeneemt. Vervolgens worden deze geconcentreerde druiven gekneusd en vergist. Hierna rijpt de wijn nog 24 maanden in kleine, houten vaten en daarna nog eens een half jaar in de kelder op fles.

Proefnotitie: Het is een wijn met een dieprode kleur. Heeft een intens en complex aroma van rijpe bessen, cassis en zwarte kersen. Met fraaie geuren van pruimen, krenten en rozijnen. En met mooie nuances van koffie, cacao en chocolade. De geurige, stevige en krachtige smaak eindigt met een welhaast eindeloos lange afdronk met fijne, uitgerijpte tannine.

Heerlijk bij geprononceerde vleesgerechten, wild, kaas of een stoofpot van wintergroenten.

Le Marognole, in Valgatara di Marano

Tussen Verona en het Gardameer, midden in het klassieke Valpolicella-gebied, ligt wijnhuis Le Marognole. Een klein wijnhuis, opgericht in 2004 en geleid door Eleonora en Fabio Corsi die de typische smaken uit het verleden willen behouden en doorgeven. Oorspronkelijk leverde dit bedrijf druiven aan wijnmakers en produceerde het zelf niet. Na een aantal jaar ervaring in te hebben opgedaan in een wijnmakerij in de omgeving, besloot Fabio zelf wijn te gaan maken van de druiven die al jaren door de familie werden verbouwd. Het is een modern bedrijf waar met passie wordt gewerkt. Het bedrijf bezit 6 hectare, dat beplant is met de inheemse druiven van Valpolicella: Corvina, Corvinone, Rondinella.

De laatste wijn werd door Liesbeth ingebracht:

1980 of 1979 doc Recioto della Valpolicella Classico, Cru Valalta, Viticoltori Boscaini, Beppi e Renzo, Fumane

Een bijzondere fles van ruim veertig jaar oud uit de wijnkelder van mijn schoonouders.

Vanaf begin jaren vijftig bracht Han met het gezin lange zomers door aan het Gardameer en later gingen ze naar de heuvels van Valpolicella, naar Fumane. Mijn schoonvader hield van zoete wijnen en de recioto werd graag gedronken. Ze leerden de wijnfamilies kennen ruim voordat de Valpolicella commercieel op de markt werd gezet.

Indertijd werd de wijn gemaakt voor eigen gebruik of rechtstreeks verkocht uit de foeders aan buren en streekgenoten. Als de foeders nodig waren voor de nieuwe wijn dan ging er mondjesmaat nog wat op fles.

De wijn was ook nog moeilijk stabiel te krijgen. Er gingen touwtjes om de kurken voor de extra stevigheid. Han herinnert zich die keer dat dat niet afdoende was. Op de terugweg naar Nederland schoten er al kurken uit de fles en rook het in de auto naar wijn en nog eens wijn. Alcohol mocht maar mondjesmaat de grens mee over en tot overmaat van ramp werden ze ook nog gecontroleerd aan de grens. Hans vader opende het raampje op een kiertje en zei met een stoïcijnse blik dat ze niets aan te geven hadden...

De wijnen van Allegrini en Boscaini kregen een plek in de wijnkelder voor speciale gelegenheden. En inmiddels liggen de laatste flessen ervan bij ons in de kelder. Uit de etiketten van flessen uit 1983 en uit het cryptische etiketje geschreven door mijn schoonvader leid ik af dat de ingebrachte verrassingswijn een recioto is.

Han heeft lang contact gehouden met Renzo. Hij was een levensgenieter en een ware fijnproever. Tot verdriet van zijn vader Beppi is Renzo uiteindelijk geen wijnmaker geworden.

Page updated

Google Sites

Report abuse